de standaard donderdag 20 september 2007 De speurtocht naar de verdwenen nullen en enen Kroll Ontrack laatste hoop als harde schijf crasht (c) NO BYLINE BRUSSEL - Almaar meer particulieren en bedrijven slaan steeds meer gegevens digitaal op in hun computersystemen. De kans dat die op een dag verloren gaan of onleesbaar worden, is niet denkbeeldig. Zonder back-up kan dan alleen de 'data recovery'-specialist nog soelaas bieden. Technologie Van onze redacteur Van vakantiefoto's en familiefilmpjes over muziekcollecties, facturen, rapporten en klantenlijsten tot zelfs complete boekhoudingen en reservatiesystemen -de hoeveelheid digitale data die bedrijven en particulieren opslaan op harde schijven, tapes, dvd's en usb-sticks is immens en groeit nog elk jaar. Omdat het blijkbaar bijzonder lastig is om de mensheid ertoe te bewegen om regelmatig back-ups te maken, is het vaak niets minder dan een ramp als de harde schijf in het computersysteem de geest geeft. Toch is er zelfs dan nog een mogelijkheid om aan je data te geraken: beroep doen op een gespecialiseerd data recovery-bedrijf. Een van de grotere spelers in de sector is Kroll Ontrack, een van oorsprong Amerikaanse onderneming die zich al meer dan twintig jaar met deze materie bezighoudt. De Belgische markt wordt voorlopig nog bediend vanuit Kroll Ontrack Frankrijk, maar in het eerste kwartaal van volgend jaar opent ook een Belgisch filiaal de deuren. 'De kans dat een harde schijf crasht en je niet meer aan je gegevens kan, is niet denkbeeldig', zegt Rob Douben van Kroll Ontrack. 'We schatten dat elk jaar zowat vijf procent van de desktops en vijftien procent van de laptops er mee te maken krijgt. Na vier jaar is dat percentage al opgelopen tot respectievelijk twaalf en tweee"ntwintig procent. Enkele jaren geleden lagen die cijfers nog hoger, maar de fabrikanten van schijven hebben de betrouwbaarheid wat kunnen opschroeven.' Volgens een onderzoek van de Amerikaanse Pepperdine University loopt de kostprijs van het verlies van digitale gegevens op tot zo'n 18miljard dollar per jaar. 'Het gebeurt geregeld dat een bedrijf zoiets gewoon niet overleeft en failliet gaat', zegt Douben. 'Een bedrijf is al onthand als het enkele dagen niet aan zijn e-mails kan, laat staan dat alles weg is. Dat kost je orders, productie en down time.' Goed, stel dat mijn harde schijf de geest gegeven heeft, wat kan een data recovery-bedrijf dan nog doen? 'We hebben in onze labo's heel wat methodes om van schijven (of usb-sticks of dvd's) die niet meer werken, toch nog gegevens te plukken', legt Douben uit. 'Heel vaak gebeurt dat met apparatuur die je niet in de winkel kan kopen omdat we ze zelf ontwikkeld hebben. Ons R&D-departement telt 150 ingenieurs die zich met niets anders bezighouden. Zodra we een maximum aan gegevens weer hebben opgevist, maken we van al die ruwe data een soort kopie die we op ons intranet zetten. Op die kopie laten we dan een specialist los die alles opnieuw in de juiste volgorde zal proberen te zetten. Dat kan in eender welk land gebeuren, naargelang waar de juiste expertise zit. Het kan dus best zijn dat een Belgische harde schijf opnieuw gereconstrueerd wordt door een Britse of Deense medewerker.' Het succespercentage dat Kroll Ontrack daarbij haalt, ligt behoorlijk hoog. 'Gemiddeld slagen we erin om 85% tot 90% van de data te redden. Zelfs van pc's die een brand overleefd hebben of weken in het water hebben gelegen. Als er geen fysieke schade aan de schijf is -als iemand de data per ongeluk overschreven heeft- ligt dat percentage zelfs nog hoger en dan kunnen we vaak zelfs via het internet de schijf benaderen, zonder dat ze naar ons labo moet. Als natuurlijk de leeskop van de harde schijf de volledige magnetische laag heeft weggeschuurd, dan ligt dat percentage weer lager.' De prijs die Kroll Ontrack voor zijn diensten aanrekent, is vrij hoog, 'Maar', zegt Houben, 'vergeleken met de schade die verloren data voor een bedrijf kunnen betekenen, is het verwaarloosbaar. Voor een gemiddelde recovery mag je rekenen op ongeveer 90euro voor een volledige analyse. We vertellen de klant wat hij nog kan verwachten en dan kan hij zelf beslissen of hij er mee doorgaat of niet. De recovery zelf kost voor e'e'n harde schijf ongeveer 1.200 euro. Voor bedrijven is dat nog haalbaar, maar heel wat particulieren haken af als ze dat horen, ook al komen de meeste vragen voor informatie van hen. Toch hebben we ook geregeld prive'personen als klant. Het gaat dan in bijna alle gevallen over foto's van dierbaren, vaak overleden familieleden, die op geen enkele andere manier gered worden.' De prijs hangt voor een stuk ook af van de snelheid waarmee de klanten hun data terug willen. Standaard gebeurt dat in een kleine week, maar voor sommige ondernemingen is dat te lang. Als het echt moet, kunnen de data zelfs binnen 24uur opnieuw tevoorschijn worden getoverd. Omdat het blijkbaar vrij moeilijk is om schijven echt volledig onleesbaar te maken, dacht Kroll dat ook daarin misschien wel een markt zat. 'Er zijn natuurlijk ook bedrijven die net het omgekeerde willen van wat we eigenlijk doen: de schijven die ze hebben compleet onbruikbaar maken. Wanneer ze van hun oude computerpark af willen en vermoeden dat er nog gevoelige informatie op de schijven staat, bijvoorbeeld. Daarvoor bieden we twee oplossingen aan. De eerste is een softwareprogramma dat gegevens wist volgens de standaarden van verschillende overheidsdiensten, zoals bijvoorbeeld de Amerikaanse geheime dienst. Als dat niet volstaat, kunnen we met een speciale machine de schijf compleet demagnetiseren. Daarna kunnen zelfs wij de data niet meer terughalen.' Paranoi"de bedrijven moeten wel goed bij kas zijn om dat te bekostigen. De Degausser van Kroll Ontrack kost tussen de tien- en vijftienduizend euro. Frederic Petitjean